Wycieczka do Brzeska
„Jest to niezwykłe doświadczenie – widzieć, jak miasto odzyskuje część swojej historii; młodzież uczy się zrozumienia i szacunku do innych kultur
i buduje relacje z rówieśnikami ponad podziałami, a potomkowie brzeskich Żydów odzyskują swoje korzenie”. Dr A. Brzyska
W poniedziałek 8 kwietnia 50 osobowa grupa uczniów z naszej szkoły wybrała się na wycieczkę do oddalonego o ok.35 km Brzeska. Celem wyjazdu było poznanie historii tego niewielkiego miasteczka.
Pierwsze kroki skierowaliśmy na cmentarz żydowski, gdzie dr Anna Brzyska działaczka społeczna z Brzeska prowadząca m.in. stronę Przywracanie pamięci
o żydowskiej społeczności Brzeska , prezes stowarzyszenia Pamięć i dialog. Wspólna historia odkryła nam tajemnice tego zapomnianego miejsca spoczynku sporej części niegdysiejszej społeczności miasteczka. Jak się bowiem okazało, w roku 1880 na 2860 mieszkańców aż 68% stanowiła ludność izraelicka. W początkach wieku XX była to już społeczność posiadająca 2430 członków (na 3659 wszystkich mieszkańców). Wszystko zmieniło się w czasie wojny. W 1941 roku hitlerowcy utworzyli w Brzesku getto, w którym zgromadzono ok. 6000 tys. Żydów. Część z nich wywieziono do obozów zagłady, innych zamordowano i tak spośród ok.1800 mieszkańców żydowskich mieszkańców Brzeska uratowało się niewielu. Pani dr Anna Brzyska przeczytała nam wzruszające świadectwo jednego z ocalałych dzieci, kilkuletniego chłopca, świadka tych wydarzeń. Wizytę na cmentarzu zakończyliśmy złożeniem zniczy na zbiorowej mogile.
Dodać należy, że w czasie krótkiego pobytu w nekropolii, poznaliśmy nie tylko smutne historie z nią związane, ale dowiedzieliśmy się też wiele ciekawych rzeczy dotyczących kultury żydowskiej. Wiele z przedmiotów, o których opowiadała p. prezes stowarzyszenia, zobaczyliśmy na własne oczy, gdyż kolejny etap wycieczki wiódł do Muzeum Regionalnego w Brzesku. W czasie krótkiego spaceru widzieliśmy pojedyncze budynki, ruiny, które pozostały jako ślad po dawnych mieszkańcach miasta. Dowiedzieliśmy się, jak niegdyś wyglądał rynek i gdzie znajdowała się synagoga oraz getto.
W muzeum, mieszczącym się w kamienicy należącej niegdyś do cieszącego się wielkim szacunkiem burmistrza gminy Brzesko Żyda- Henocha Klapholza, obejrzeliśmy zdjęcia, na których dokładnie było widać, jak niegdyś wyglądało miasto. Duże wrażenie zrobiła na nas ściana pamięci, gdzie pośród fotografii, wypatrzyliśmy wypisane maleńkimi literami, tysiące imion i nazwisk izraelickich mieszkańców Brzeska i okolic zamordowanych w czasie wojny.
Po wizycie w muzeum, udaliśmy się do Regionalnego Centrum Kulturalno-Bibliotecznego. Tam, w Strefie Odkrywania Wyobraźni i Aktywności, zwanej również Małym Centrum Nauki, uczniowie mogli eksperymentować i poszukiwać odpowiedzi na nurtujące ich pytania.
W południe skierowaliśmy się do kina Planeta, gdzie obejrzeliśmy wspaniały, wzruszający film Cudowny chłopak. Biały ptak. Empatia, tolerancja, akceptowanie inności, w tym niepełnosprawności, prześladowanie w szkole, odrzucenie przez grupę, odwaga, asertywność, przeciwstawienie się grupie, a wszystko to w kontekście historycznym, który dzięki spotkaniu z dr Anną Brzyską stał się dla nas bardziej zrozumiały, gdyż akcja osadzona była w czasie II wojny światowej, zagłady Żydów, okupacji nazistowskiej w różnych częściach Europy. Do tego literacki motyw tragicznej miłości, śmierci i dorastania, marzeń, wyobraźni. Czy to w ogóle możliwe, aby tyle wartości znalazło się w jednym filmie? Okazuje się, że tak i może dlatego, że było ich tak wiele, każdy znalazł cos dla siebie i seans Cudowny chłopak. Biały ptak. wszystkim uczniom – zarówno tym starszym, jak i młodszym, bardzo się spodobał.
Na koniec wstąpiliśmy do słynnej brzeskiej restauracji Piotruś Pan. Do domu wróciliśmy przepełnieni różnymi emocjami, zmęczeni, ale zadowoleni i bogaci o nową wiedzę.
Źródło:
https://brzesko-briegel.pl/historia-brzeskich-zydow/
https://brzesko-briegel.pl/historia-stowarzyszenia/
