Początki oświaty na naszym terenie sięgają drugiej połowy XIV wieku, kiedy to przy kościele zostaje założona szkoła parafialna.
Na założenie pierwszej szkoły publicznej tzw. trywialnej trzeba było czekać do roku 1859. Wtedy to dla czterech gmin wiejskich: Paleśnicy, Olszowej, Borowej i Dzierżanin na mocy zezwolenia „Wysokiego C K Rządu Krajowego” Urząd Powiatowy w Wojniczu wydał decyzję założycielską szkoły. Utrzymanie szkoły i nauczyciela (początkowo był nim organista) spoczęło na barkach dziedzica Paleśnicy i Olszowej oraz mieszkańców czterech wyżej wymienionych wsi. Szkoła została umieszczona w organistówce, gdzie oprócz mieszkania dla nauczyciela wydzielono dwie sale lekcyjne.
Na początku do szkoły zapisało się 75 uczniów, dla których miejscowy proboszcz ks. Maciej Klimowski ufundował elementarze. Liczba uczniów wzrastała z każdym rokiem, w 1885 było ich już 100. Ciągle była to szkoła jednoklasowa. W 1896 utworzono drugi oddział i skierowano do pracy drugiego nauczyciela. Jak pisze szkolny kronikarz, nauczyciele mieli dużo pracy, bo frekwencja uczniów była wysoka pomimo, iż nie było w tym czasie obowiązku szkolnego. Pierwszego lutego 1898 r utworzono oddział równorzędny szkoły w Dzierżaninach, który od 1900 roku został przemianowany na szkołę jednoklasową w 1905 r. Na wydzielonej wcześniej dla szkoły parceli (w miejscu obecnego przedszkola) do istniejącego budynku szkolnego trzeba było dobudować trzecią izbę lekcyjną, a w 1912 roku potrzebna była czwarta izba i wynajęto ją w Borowej, tworząc tam oddział szkoły paleśnickiej. Do wybuchu pierwszej wojny światowej pracowało w tej szkole w różnych okresach czasu 23 nauczycieli. Wydarzenia wojenne przerwały naukę w szkole od grudnia 1914 do września 1915 r. W latach 1916-1917 zamykano szkołę na kilka tygodni z powodu epidemii. Od 1919 r. w szkole uczyło już czterech nauczycieli, a 50 lat(!) w tej szkole przepracował pan Andrzej Gruszka, który w nagrodę za długoletnią pracę i działalność społeczną (założył Kasę Stefczyka, sklep, bibliotekę ludową) uzyskał tytuł dyrektora szkoły. W okresie międzywojennym życie szkoły przeplatało się z codziennym życiem społeczności lokalnej i wydarzeniami kraju. W 1938 r. czteroklasowa szkoła została przemianowana na szkołę drugiego stopnia i wtedy planowano budowę nowego budynku. Druga wojna światowa zburzyła te plany, a w 1939 r. nauka rozpoczęła się 20 października na polecenie
i zgodnie z wytycznymi władz okupacyjnych. Wynikające z powodu wojny utrudnienia oraz epidemie i głód sprawiają, że wielu spośród 300 uczniów na zajęcia uczęszcza nieregularnie. Po wojnie powrócono do planów budowy nowej szkoły, z uwagi na zwiększającą się liczba uczniów, oraz przedłużony obowiązek szkolny o klasę ósmą.
W wyniku reformy rolnej w 1957 r. szkoła zostaje przeniesiona do zaadoptowanego na ten cel dworku. W latach 1963-1976 w okresie letnim szkoła funkcjonuje jako obiekt kolonijny dla dzieci ze Śląska i Nowej Sarzyny. Zakłady prowadzące kolonie budują baraki – miejsca do spania dla kolonistów oraz świetlicę-jadalnię. W 1976 r. ze względu na małą liczbę dzieci zostaje zlikwidowana szkoła w Jamnej i dzieci od tej chwili są dowożone do Paleśnicy. Do szkoły dowożone są również dzieci z miejscowości Bujne i Roztoka gmina Gródek nad Dunajcem. W 1994 r. staraniem wielu społeczników – w tym głownie ówczesnego wójta Gminy Zakliczyn Stanisława Chrobaka – rozpoczęto budowę nowej szkoły w miejscu lokalizacji pierwszego budynku szkolnego. Uroczyste oddanie do użytku nowej szkoły nastąpiło 1 września 2001 r.
W naszej szkole uczniowie osiągają dobre wyniki w nauce potwierdzone licznymi udziałami w konkursach, przeglądach, zawodach sportowych. Ciągle wzrasta liczba naszych absolwentów, którzy kończą studia wyższe. Szkoła stara się nie tylko dobrze przygotować swoich uczniów do dalszych etapów nauki, ale również właściwie przygotować ich do życia – stąd dużą wagę szkoła przywiązuje do spraw wychowawczych, podejmuje współpracę w tej dziedzinie z domem rodzinnym, organizacjami działającymi w szkole i w środowisku. Szkołę naszą wspomaga wiele osób, fundacji i instytucji za co jesteśmy im niezwykle wdzięczni.
